ÇOK ÖFKELİYİZ

Hiç dinmeyen bir öfkemiz var. Mayamız öfkeyle karılmış sanki. Ne kadar çok şeye öfke duyuyoruz bir düşünün: Eşimize, çocuğumuza, kardeşimize öfkeleniyoruz; komşumuza, sokaktan geçenlere, bakkala, kasaba, sütçüye, öfkeleniyoruz; öğretmenlere, öğrencilere, bankacılara, çöpçülere öfkeleniyoruz; sürücülere, yayalara, Fenerlilere, Galatasaraylılara, Beşiktaşlılara,  futbolculara,  federasyona, teknik adamlara, hakemlere, seyircilere öfkeleniyoruz. Öfke duymadığımız hiçbir varlık yok neredeyse. Yeryüzünde nefretin hakimiyeti var sayemizde.

Evet, öylesine öfke doluyuz ki nefretimizi kusacak bahaneler arıyoruz.  Bahaneyi bulduğumuz anda zincirden boşanmış boğa gibi önümüze ne geliyorsa saldırıyoruz. Takımı yenilmiş futbol taraftarlarının maçtan sonra futbolculara, karşı takımın taraftarlarına saldırmasına hepiniz şahit olmuşsunuzdur. Normal bir insanın bunları yapamayacağını düşünürsünüz. Bunları yapan insanların hasta ruhlu insanlar olduğu teşhisini hiç çekinmeden koyabilirsiniz. Sağa sola saldıran bu insanların günlük hayatlarında bizim gibi seven, sevilen, merhametli, sevecen, babacan, duygusal vs. insanlar olduğu gerçeğini biliriz ama ekran karşısında olaylarla ilgili haberleri seyrederken bunu pek düşünmeyiz. O anda onların hasta ruhlu insanlar olduğu düşüncesi daha mantıklı gelir bize. İçlerinde gerçekten öyle olanlar yok mu? Var. Ama olaylara karışanların hepsinin hasta olduğunu kabul ettiğinizde toplumun büyük bir kısmının hastalığını da kabul etmiş olursunuz ki öfke konusunda bunun göz ardı edilemeyeceğini düşünüyorum.

Aynı öfkeyi sosyal medyayı kullananlarda da görmek mümkün. Öfke duyduğunuz birini eleştirmeye görün, hemen sizin yanınızda yer alan nefretini kusan bir yığın kalabalığı bulabilirsiniz etrafınızda. Birden bire bir linç kampanyasının ortasında bulursunuz kendinizi. Sizin yanınızda olanlar ve karşınızda olanların kapışmasına sahne olur sanal alem.

Bu öfkeli halini modern dünyanın insan üzerindeki etkisi olarak açıklayanlar olabilir kuşkusuz ama insanın kötülüğe olan meylini göz ardı etmemek gerekir. Çünkü öfke seline kapılıp da çok büyük kötülüklere imza atanların yaptıklarıyla dolu dünya tarihi. Bugün kötülük, katliam, soykırım gibi sıfatlarla andığımız birtakım  tarihi olaylar, o gün o olayların içinde yer alanlar tarafından büyük bir kahramanlık olarak nitelendirilmiştir. O yüzden öfke ve nefretin modern zamanların bir hastalığı olduğu düşüncesi benim pek itibar etmediğim bir düşünce. Ayrıca yaptığımız her kötülüğe bahane bulmanın bir yolu gibi geliyor bu modern bunalım hikayeleri. İnsan kendi sorumluluğunu taşımalıdır. Zamanın bozukluğu, ekonomik sebepler, tahrikler, zararlı düşünceler gibi hafifletici sebepler aramak yerine insan olarak kendi sorumluluğumuzu yüklenmeyi bilmeliyiz. Bir kalabalığın içerisinde öfkemizi kontrol edemiyorsak bir birey olarak yeterince gelişememişiz, olgunlaşamamışız demektir ne yazık ki. Ve hiçbir hafifletici sebep bu gerçeği değiştiremez.

Nefreti ve öfkeyi besleyecek unsurları hep içimizde taşıyoruz. Ama aynı şekilde sevginin, merhametin ve hoşgörünün de bizim insanlığımızın göstergesi olduğunu ve içimizde büyütülmeyi/beslenmeyi umutla beklediğini unutmayalım. Bir Kızılderili öyküsüyle bitirelim yazımızı:

“Yaşlı Kızılderili reisi kulübesinin önünde torunuyla oturmuş, az ötede birbiriyle boğuşup duran iki köpeği izliyorlardı. Köpeklerden biri beyaz, biri siyahtı ve on iki yaşındaki çocuk kendini bildi bileli o köpekler dedesinin kulübesi önünde boğuşup duruyorlardı. Dedesinin sürekli göz önünde tuttuğu, yanından ayırmadığı iki iri köpekti bunlar. Çocuk, kulübeyi korumak için biri yeterli gözükürken niye ötekinin de olduğunu, hem niye renklerinin illa da siyah ve beyaz olduğunu anlamak istiyordu artık. O merakla sordu dedesine. Yaşlı reis, bilgece bir gülümsemeyle torununun sırtını sıvazladı. 'Onlar' dedi, 'benim için iki simgedir evlat.' 'Neyin simgesi' diye sordu çocuk. 'İyilik ile kötülüğün simgesi. Aynen şu gördüğün köpekler gibi, iyilik ve kötülük içimizde sürekli
mücadele eder durur. Onları seyrettikçe ben hep bunu düşünürüm. Onun için yanımda tutarım onları.' Çocuk, sözün burasında, mücadele varsa, kazananı da olmalı diye düşündü ve her çocuğa has bitmeyen sorulara bir yenisini ekledi: 'Peki, sence hangisi kazanır bu mücadeleyi?' Bilge reis, derin bir gülümsemeyle baktı torununa ve: 'Hangisi mi evlat? Ben hangisini daha iyi beslersem!' dedi.”

İçimizdeki öfkeyi, nefreti çok fazla beslemeyelim...

TOZLU TAHTA / MART 2013/ 18. Sayı

SOSYAL PROBLEM

Modern yaşamın neredeyse vazgeçilmezlerinden birisi olmuş durumda sosyal medya. Sosyal yaşamın bütün unsurlarını bu mecrada görmek mümkün artık. Sesini duyurmak isteyen bireylerden tutun da en büyük toplumsal gruplara kadar yaşamın içerisinde yer alan herkesi ve her şeyi görmek mümkün burada. Bu kadar geniş bir kullanıcı kitlesine sahip bir dünyayı görmezlikten gelemeyiz. Kaldı ki bizim bu dünyaya gözlerimizi kapatmamız bu dünyanın hayatımızın her noktasına sirayet etmesine engel olmuyor.

Bir çok insan artık bu sosyal medya üzerinden sosyalleşiyor. Düşüncelerini ifade ediyor; sevinçlerini, hüzünlerini, acılarını burada paylaşıyor. Sokağa çıkmadan sokağın haberini alıyorsunuz. Alışverişinizi buradan yapıyorsunuz. Doğumdan, sünnetten, düğünden, ölümden,  mevlitten buradan haberdar oluyorsunuz. Yani sosyal alan sanal dünyaya taşınmış durumda. Artık bu dünyayı görmemezlikten gelmek ne kadar mümkün siz karar verin.

İnsanların birbirini tanıyabilecekleri mecraların en başında artık bu alanlar var. Eskiden yolculukta ya da alışverişte tanıyacağımız insanları artık sosyal medyadaki profillerinden tanıma imkanına sahip oluyoruz. Nelerden hoşlandıklarını, nelerden nefret ettiklerini, hangi takımı tuttuklarını, nereli olduklarını, sevgililerini, ailelerini, siyasi düşüncelerini, arkadaşlarını kısaca bütün yönlerini önümüze koydukları bir alan sosyal medya. Bireylerin kendilerini her yönden ifade ettikleri bu alanlar doğal olarak insana hitap eden her örgüt, kurum , dernek, kuruluş ve işletmelerin de ilgisini çekmiş ve bu alanda bu grupların da kendilerini göstermeleri gecikmemiştir. Reklamcıların ve her türlü sosyal alana hitap eden kitlelerin bir numaralı hedefi bu alanlardır. Gazete, radyo, televizyon gibi kitle iletişim aygıtları artık ikinci plandadır.

Sosyal medyada boy göstermek için de fazla bir şeye ihtiyacınız yok. Şu anda piyasadan satın alacağınız bir telefonla rahatlıkla bu alanda cirit atabileceğiniz bir araca sahip olmuş olursunuz. Nitekim şu anda hepimizin cebindeki telefon, sosyal medyaya açılabileceğimiz birer araçtır. Yedisinden yetmişine herkesin boy gösterdiği bu alanın ister istemez dikkatli kullanılması gerektiği de tartışılmaz bir gerçek ama bu dikkati ne kadar gösterdiğimiz de tartışılır. Henüz kişiliği oturmamış, mantıklı düşünme yetisine sahip olmayan bireylerin buradaki durumu bazen kurtlar sofrasındaki kuzu misalidir. Kuzularımızı bu alanlardan uzak tutmamız belki imkansız ama hiç değilse gözümüzün önünden de ayırmayalım onları. Bilinçsizlik hayatın her noktasında olduğu gibi sosyal medyada da en büyük problem olarak önümüzdedir. 


TOZLU TAHTA / MART 2013 / 18. Sayı